Hangi anne – baba çocuğunun eğitim yaşamında başarılı olmasını istemez? Hangi anne – baba (istisnalar hariç) ders çalışma ve başarılı olmaya ilişkin çocuğuyla sık sık konuşmak zorunda kalmamıştır? Bir düşünelim. Uyarmalar, ikaz etmeler, hatırlatmalar, öğüt vermeler ne kadar işe yaramıştır? Uyarılan çocuklar, “haklısın anneciğim – babacığım hemen çalışmaya başlıyorum” deyip bir daha hiç bir uyarıya gerek kalmaksızın çalışma alışkanlığı kazanmış mıdır?
Çalışma Alışkanlığı Ne Demektir?
Öncelikle belirmek isteriz ki “çok çalışmak” değildir. Çalışma alışkanlığı küçük yaşlarda (Anaokulu ve ilköğretim 1. – 3. sınıf düzeyinde) düzen kavramının ve özdenetim becerisinin kazanılması anlamına gelir. İlköğretim 4. – 5. sınıftan itibaren de karar verme ve verilen kararın sorumluluğunun üstlenilmesi becerisidir. Daha büyük sınıflarda ise yaşam planlaması demektir. Öyleyse çalışma alışkanlığı, düzen kavramının, özdenetim ve karar verme becerisinin kazanılması, kısacası yaşamın planlanması demektir
Düzen kavramını nasıl oluşturabiliriz, karar verme ve verilen kararın sorumluluğunu üstlenme becerisini nasıl kazandırabiliriz?
- İyi bir model olarak,
- Aile içindeki her bireyin sorumluluklarını belirginleştirerek,
- “Bu gün ne yapacaksın” sorusunu sorarak.
İyi Bir Model Olmak Ne Demektir?
Çocuğun tutum ve davranışları aile yaşamının bir yansıması olarak ortaya çıkmaktadır.
İş ve okul dışındaki zamanlar ;
- Önceden planlanmış zaman dilimleri içinde geçirilmelidir,
- Yapılan plana mutlaka uyulmalıdır,
- Hobi ve kişisel gelişim için etkinliklere zaman ayrılmalıdır.
Aile içindeki bireylerin sorumluluklarını belirginleştirmek ne demektir?
- Ailenizdeki her bireyin sorumluluklarının neler olduğunu belirlemek üzere “sorumluluklarımız” konulu bir toplantı yapınız. Anne – baba olarak önce kendi sorumluklarınızdan söz ediniz. Bu toplantıda çocuklarınızın da sorumluklarını (evdeki, okuldaki, sınıftaki, arkadaşlarına, kardeşlerine karşı sorumlukları vb…) belirlemesinde yardımcı olunuz.
- Sizin ve çocuğunuzun sorumluluklarını listeleyiniz ve herkesin görebileceği yere asınız.
Bu gün ne yapacaksın” sorusu ne demektir?
Bu gün ne yapacağını planlayan çocuk aynı zamanda geleceğini de planlamaya başlamış demektir. Gününü planlama alışkanlığı kazanamayan çocuklar, yakın gelecekte görev ve sorumluluklarını erteleme, yarım bırakma, bunlardan vazgeçme gibi davranışlar sergilerler. Oysa planlama, çocuğun özdenetim becerisini kazanmasında “olmazsa olmaz” koşullardan bir tanesidir. Çocuklarımızın bir gün öncesinden yarın ne yapacağını planlarını yapmasını teşvik etmemiz önemli bir adımdır. Planlamada her türlü kararı çocuğumuzun vermesini sağlamak planın uygulanmasını kolaylaştıracaktır.